Mandal Fanzin Haliç Üniversitesi’nde çıkan bir fanzin. Fanzine başlangıç süreçleri, kültüre bakışları ve Mandal Fanzin aracılıyla tutundukları üzerine güzel bir sohbet gerçekleştirdik. Umarım bu tanışma sizlerin de hoşuna gider. Fanzini okumak isteyenler aşağıdaki linkten PDF’ine ulaşabilirler.
Fanzin Yürüyor!
Bir edebiyat kulübü olarak fanzin fikri nasıl ortaya çıktı? Bize biraz bu süreçten bahseder misiniz?
Haliç Üniversitesi Edebiyat Kulübü olarak daha önceden bir dergi çıkarma maceramız oldu. Dolayısıyla maddi-manevî ne kadar zorlu ve emek isteyen bir süreç olduğunu farkındayız. 3 sayılık dergi maceramız sona erdikten sonra tekrar bir araya geldik ve çeşitli yerlerde rastladığımız fanzine merak saldık. Fanzinle ilk tanışmamız Yıldız Teknik Üniversitesi’nde katıldığımız bir etkinlikte oldu.
Araştırmalar sonucunda biz de kendi fanzin yayınımızı çıkarmaya karar verdik. Minimal olması hoşumuza gitti. Hem öğrenci olan bizleri yıpratmadı hem de kendimiz için ve edebiyata, sanata meraklı insanlar için edebî bir yayın çıkarmış olduk. Hazırlık aşaması, fanzin ekibini oluşturma, fanzinin adına karar verme süreci, basım aşaması, tanıtım ve dağıtım oldukça heyecan verici ve zevkli geçti.
Ülkemizin birçok üniversitesinde fanzin çıkartan arkadaşlarımız gerek basım, gerek dağıtım anlamında zorluklara ve engellemelere maruz kalıyor. Bunların büyük bir bölümü üniversite yönetimi tarafından gerçekleşiyor. Üniversite içinde fanzin faaliyetleri yürütürken çeşitli zorluklar yaşadınız mı? Kampüs içindeki okur ilgi ne düzeyde?
Bir üniversitenin bünyesinde kurulmuş bir kulüp iseniz doğal olarak yönetimin benimsediği bazı ilkeler sizi de etkiliyor. Fanzini çıkarmaya karar verdikten sonra bunu tabii ki yönetimle paylaştık. Ne yazık ki bilimsel bir yayın olmadığı sürece bu tür işlere pek destek verilmek istenmiyor. Dağıtım konusunda herhangi bir zorluk veya engelleme yaşamadık. Basım masraflarını ise kendimiz karşıladık. Fanzini çıkarmak bizim için çok önemliydi. Bu sebeple kulüp bütçesinden gerekli payı alamamış olmak bizi durdurmadı. Bir eser ortaya koymayı ve insanları bunun etrafında toplamayı çok istedik. İlk sayımız için üniversitenin kampüsünde güzel bir stant kurduk ve ilk dağıtıma bu şekilde başladık. Sonuç bizleri mutlu etti. Kampüs içerisinde ve kulüp içerisinde okuyucu ilgisi beklediğimiz kadar çok olmasa da iyiydi.
Günümüzde basım maliyetlerinin daha da artması ve sürece pandemi koşullarının da eklenmesinden sonra birçok fanzin internet üzerinden hayatına devam etme kararı aldılar. Siz kaç sayı çıktınız, ne kadar ve nerelere dağıtım gerçekleştirdiniz ve bu süreç sonrasında nasıl devam etmeyi düşünüyorsunuz?
Mandal Fanzin olarak iki sayı çıkardık. İlk sayımız basılı yayımdı, ikinci sayımızı ise pandemi şartlarından dolayı internet üzerinden yayımladık. Her ne kadar elimizde basılı bir fanzin olmasını, telefon veya bilgisayar üzerinden okumaktan çok, kağıda dokunarak okumayı istesek de şartlar malumdu. Böyle zorlu bir dönemde herkes için yararlı ve mutluluk verici bir uğraş olacağını düşündük. Böylelikle ikinci sayımızı PDF şeklinde internet üzerinden çıkarmaya karar verdik. Sanat, edebiyat her şekilde hayatlarımıza dokunmaya devam etmeliydi.
Mandal Fanzin’ in ilk sayısını çıkardıktan çok kısa bir süre sonra karantina dönemi başladı. Bu sebeple üniversite dışında bir yere dağıtım yapmamız pek mümkün olmadı. Bundan sonrası için dağıtım yapmayı elbette düşünüyoruz, “Mandal” ı tutturduğumuz mekanları da fanzin hesabından okuyucularımız ile paylaşırız. 3. sayı için henüz net bir yayım yolu belirlemedik. En kısa sürede duyuru yapmayı planlıyoruz.
Genel olarak edebiyat kulüplerinde fanzine bir proje bakışıyla yaklaşılır. Kulüp bitti mi fanzin de biter gibi bir durum ortaya çıkar. Mandal Fanzin olarak bu duruma karşı bakışınız nedir? Bu fanzin sizleri bir araya getiren bir bağ mı yoksa gelir geçer bir şey mi?
Mandal Fanzin, bizim için bir proje veya sırf kulüp için çıkarılmış bir yayın değildir. Editörler ve yayın yönetmeni olarak Mandal’ ın anlamı bizim için büyüktür. Mandal Fanzin ile edebiyata ve sanata tutkun insanları bir araya getirmiş oluyoruz. Şiirleriyle, denemeleriyle, öyküleriyle bir araya gelen sıcacık bir ekip oluyoruz her sayıda. Mandal Fanzin, içimizdeki bu sevgi oldukça devam edecektir. İster kulüp, ister dışarıda herhangi bir yer olsun; önemli olan bu işi yapmaya dâima gönüllü insanların olmasıdır. Bizim gönlümüz “Mandal” da. İlk sayımızda dediğimiz gibi: “Bu bir serüven!
Şu an bu fanzin elindeyse, sen de bu serüvenin bir parçasısın. Ya bunu okuyarak ya mandala takılarak…”.
Fanzin kültürü hakkında ne düşünüyorsunuz? Bu yayım türünün sahiplendiği değerlerin olduğunu düşünüyor musunuz? Varsa bunlar üzerine bahseder misiniz?
Ekibimiz Fanzin kültürü içinde büyümedi. Yıldız Teknik Üniversitesi’ nde katıldığımız bir etkinlik sırasında tesadüfen Taş Bina Fanzin ve ekibiyle tanıştık. Fanzin ile ilk kez burada karşılaştık. Son dergimizi çıkardığımızdan bu yana yıllar geçmişti. Fanzinin minimalist yapısı bize cesaret verdi. Sonraki bir yıllık dönemde fanzinleri araştırdık, nerelerde bulacağımızı öğrendik ve en güzeli de onları okumaya başladık. Fanzin çıkarma fikri Taş Bina sayesinde oldu fakat Hasat Fanzin ile tanışınca fanzin çıkarmaya karar verdik. Minimalistliği dışında retro tarzından, saman kağıdı üzerindeki siyah yazı ve çizimlerinden etkilendik ve okumaya başlayınca 10 dakikada bitebiliyordu. Tüm bu özellikleriyle dergide bulamadığımız her şeye sahipti. Büyük bir ekip istememesi, okuyucusunun kısa sürede okuyor oluşu ve dergimizin yanında verdiğimiz posterlerden bile maliyetsiz oluşu bizlere cesaret verdi. Bu kültürü benimsedik, sürdürülebilir olması bize umut veriyor.
Son sorum “mandala takılanlar” hakkında, yani fanzinde yazarlık durumuyla ilgili. Fanzindeki yazılar kulüp içi üretimle mi gerçekleşiyor yoksa dışarıdan da yazı alıyor musunuz? Şayet alıyorsanız bu yazıların yayımlanma kararını hangi nüanslara göre belirliyorsunuz?
Öncelikle yazarlarımıza ve Mandal ekibine “Mandala Takılanlar” dememizin sebebine kısaca değinmek isteriz. Sanatla huzuru bulmak isteyen, sanatla ıslanmış ve kurumak adına bir mandala takılarak sergilenmeyi bekleyen kalemler için bu ifadeyi kullanıyoruz.
Fanzin için yazı alımları yalnızca üniversitemizin öğrencilerine yöneliktir. Yani sadece kulüp içinde bulunan kişilerden alınmıyor. Kulüp üyesi olma zorunluluğu yok, ancak üniversite içinden olmak zorunlu.
Mandal Fanzin’de iki editör bulunmaktadır. Her sayı için editörlerimiz ortak kararla yazıları seçmektedir. İlk sayımız için yazıların çok uzun olmaması koşulu vardı. Çünkü basılı olacaktı ve sayfa sayısını, fanzin yapısı gereği, çok tutmak istemiyorduk. Dolayısıyla yalnızca bir uzun yazı almıştık. Ancak internet üzerinden yayımladığımız ikinci sayımızda hem daha çok yazı aldık hem de yazıların uzunluğunu sınırlamadık. Yazıları seçerken dikkate aldığımız en önemli nokta yazının siyasî olmamasıdır. Anlam yönünden çok büyük bir belirsizlik görmediğimiz ve beğendiğimiz her yazıyı alıyoruz.
Sorularımızı cevaplandırdığınız için teşekkür ederiz.