Fanzin dünyasının içinde olanlar mutlaka Mehmet Fatih Balkı ismini duymuştur. Parantez İçi Fanzini çıkarıyor, birçok fankitte fankit başılığı yapıyor, Efe Elmastaş’la Hızlı Hızlı Muhabbeti programını hazırlıyor, Fanzin Apartmanı’nda yeni çıkan ürünler hakkında yazılar yazıyor. Ayrıca yerli bilimkurgu yazarlarının ve okurlarının da iyi tanıdığı bir isim kendisi. Lagari Bilimkurgu Fanzini ve Lagari Bilimkurgu fankitlerini basıyor. Kısacası Balkı, bitmeyen enerjisiyle hem fanzin dünyası hem de yerli bilimkurgu edebiyatı için sürekli çabalıyor ve bu alanlara katkı sunuyor.
Balkı, “Yapay Diller” fankitiyle tekrar aramızda. Aslında, birçoğumuzun merak ettiği bir konu üzerine çalışmış ve doyurucu bir fankit ortaya koymuş. Fankit, dillerin ortaya çıkışıyla başlıyor. Babil Kulesi efsanesinden bahsediliyor ve tek tanrılı dinlere göre dillerin doğuşunu açıklıyor. Burada, Babil Kulesi’nin yıkılışının anlatıldığı Eski Ahit’ten (Tevrat) alıntı yapması okurlar açısından çok faydalı ve etkileyici olmuş diyebilirim.
Sonra, bilinen ilk yapay dil olan ve 1574 yılında Muhyi-i Gülşeni tarafından yaratılan “Baleybelen” yani “dilsizlere dil veren” dili hakkında bilgiler veriliyor. Özellikle ilk yapay dilin bu topraklarda doğmuş olması hepimiz için hem şaşırtıcı hem de gurur verici.
Bir sonraki dil ise 1879’da Johann Martin Schleyer tarafından kurgulanan “Volapük” dili. Bu dil kendi döneminde epey ses getirmiş ve yüz binlerce insan bu dili öğrenmiş. Ancak süreç içerisinde gücünü kaybetmiş.
Ve daha sonra, şu ana dek dünyanın en başarılı ve en yaygın yapay dili “Esperanto”ya sıra geliyor. 1887’de göz doktoru Zamenhof’un dünyaya armağan ettiği bu dil üzerine okura ayrıntılı bilgiler sunuluyor.
“Esperanto Türkiye” sayfasını yöneten, Esperanto dilindeki aylık e-dergi “Turka Stelo”yu çıkaran, değerli Esperantist, Vasil Kadifeli ile uzunca bir söyleşi yer alıyor. Kadifeli; Esperanto dilini, dilin doğuşunu, dünyadaki ve Türkiye’deki konumunu, önemini ve diğer yapay dillerden farkını anlatıyor. Ayrıca, söyleşinin ardından Vasil Kadifeli’nin bu fankit için çevirdiği, iki Nazım Hikmet şiiri yer alıyor. Şiirlerin hem Türkçesi hem de Esperantocası okunabiliyor.
Son olarak, bilimkurgu edebiyatı ve fantastik edebiyat alanlarındaki yapay dillerden konu açılıyor: Star Trek’teki Klingon ve Yüzüklerin Efendisi’ndeki Elf dili için kısa bilgiler veriliyor.
“Yapay Diller” fankiti, okura yeni bilgiler veren ve okuru geliştiren bir eser. Öğretici bir yanı olduğu, okura bir şeyler kattığı kesin. Fankit hakkındaki tek eleştirim ise bir Esperantist olsam da, Esperanto’ya fazlaca yer verilmesi. Esperanto dilinin en başarılı yapay dil olması sebebiyle fankitte yer kaplaması normal; ancak fankitin çoğunun Esperanto hakkında olması, “Keşke, fankit sadece Esperanto hakkında olsaymış,” diye düşündürttü beni.
Bu arada; kapağı hazırlayan Efe Elmastaş’a, fankit başı Yasin Gül’e ve düzeltmen Serkan Üstündağ’a da teşekkür etmeyi unutmayalım.
Ve yazımızı çok sevdiğim bir sloganla sonlandıralım: Fanzin Yürüyor!