“Otantik Kızılderili Deneyimi’ne Hoşgeldiniz” yakın zamanda Lagari Bilimkurgu Fankit serisinde çıktı. Öykünün aşağıdaki röportajda da okuyacağınız gibi serüvenli bir basım süreci var. Birçok ödül almış Rebecca Roahnhorse öyküsünü bizimle buluşturdukları için ekibe ayrıca teşekkür ederim.
Kapak tasarımı oldukça orijinal, benim gibi bilim kurguya uzak birinin bile tek solukta okuyabileceği akıcı bir anlatımı var.
Öykünün sıra dışı konusundan çok da bahsedip de sürprizi kaçırmayayım, PDF halini buraya bırakalım da okuyun ve okutun…
Fanzin umutla yürüyor…
Ekibi adına fankit başı Mehmet Fatih Balkı ile fankitin oluşumu ve basılma süreci üzerine yaptığımız röportaj da burada okumanızı bekler…
Merhabalar Mehmet Fatih, Lagari Bilim Kurgu Fankit Serisi’nden son çıkan ‘OTANTİK KIZILDERİLİ DENEYİMİNE HOŞ GELDİNİZ’ i okuma fırsatım oldu ve öykünün basılma sürecinde gelişen olaylar çok ilgi çekici ve bunlar üzerine biraz konuşmak istedim.
Öncelikle Lagari Fanzin/Fankit için genel bir bilgilendirme ile başlayabilir miyiz? Örneğin adı nereden geliyor? Hep ilk bunu sorarım çünkü isimlerin her zaman bir hikâyesi olduğuna inanırım. Lagari nasıl başladı? Nasıl ilerliyor? Belirli bir ekip var mı yoksa bağımsız mı çalışır Lagari?
Merhabalar, genel ve hızlıca bilgi vermeye şöyle başlayabilirim; zaten bir süredir fanzin dünyasının içindeydim ve fanzin tarihine dair araştırmalar yapıyordum. Fanzin ruhunun doğduğu türün bilimkurgu olduğunu öğrendiğimde şaşırmıştım. Böylece yıllardır ilgi duyduğum alanda bir iş yapmaya karar verdim. Hem ülke içerisinde basılı olarak bilimkurgu üretimi oldukça az. Çevremdeki insanların desteği ile bir bilimkurgu fanzini yapmaya karar verdik. İsim düşüncesinde ise bizden yani bizim tarihimizden bir şeyler arıyorduk. Ekibin üyelerinden Yasin ile gece iki gibi beyin fırtınası yaparken o lagari ismini sundu. Lagari Hasan Çelebi’den bu isim aslında “cılız ve hastalıklı” demek. Fakat seyahatname de Hasan Çelebi’nin arşa değdiğinden bahsedilir. Hem de sırtına bağladığı bir füze ile. Lagari bizim için mükemmel bir isimdi. İsim olayı aradan çıktıktan sonra geriye ilk sayımızı çıkarmak kalmıştı bunun içinde İzmir’de her yıl düzenlenen İZMİRCON şahane bir ortamdı. Başta yılda bir kez çıkarmayı düşündük fakat gelen tepkiler ve türe verdiğimiz değer içimizde doldu taştı ve her dolup taştığımızda yeni bir sayı, yeni bir iş koyduk ortaya. Belirli bir ekibimiz yok fanzin olarak başlayan Lagari Bilimkurgu’nun başında ben varım diyebilirim ve sırtımı dayadığım Yasin var. Yüksel Yılmaz, Ruhşen Doğan Nar ve Gökçe Mehmet Ay gibi bizi tek başımıza bırakmayan yazar dostlarımız var.
Basılan hikâye birçok ödül almış, hikâye okurlarının direk dikkatini çekecek olan ‘2017 Hugo en iyi hikaye ödülü’ de buna dâhil. Fakat bu öykünün basılmasının farklı bir süreci hatta serüveni olmuş, bize biraz bahsedebilir misin?
Evet dediğiniz gibi gerçekten birçok ödül almış bir öykü ve yazarı halen başka öyküler ve romanı ile hatırı sayılır bilimkurgu ödülü almaya devam ediyor. Öyküyü gördüğümde Lagari Bilimkurgu olarak bunu basabilir miyiz diye düşündüm ve yazar ile iletişime geçtim. Ücretsiz basıp dağıttığımızı söylediğimde şaşırdı ve çok beğendi. Bize destek verdi. Böylece çeviri işlemi başlamış oldu ama çeviri işlerini yaparken biz baktık Post Öykü isimli bir dergi öyküyü basmış.
Öykünün yazarından izinsiz basıldığını fark ettikten sonra yazarı ile nasıl iletişime geçtiniz?
Zaten ara ara mailleşiyorduk. Bu durumu görünce direk ona sordum çünkü bana daha önce Türkiye’den kimsenin onunla iletişime geçmediğini iletmişti. Açıkçası biraz da darılmıştım. Biz bu işe başlamışken bir dergiye bu işi verdiğine ama aldığım cevap karşısında şaşırmıştım. Dergi yazarından tamamen habersiz bir şekilde öyküyü basmıştı hem de oldukça kötü ve sansürlü bir çeviri ile. Derginin fotoğraflarını ve iletişim adreslerini kendisiyle paylaştım o da menajeri ile görüşüp gerekeni yapacağını söyledi.
Sonrasında hukuki bir süreç de olmuş sanırım, izinsiz basan Post Öykü telif ödemek durumunda da kalmış. Peki, sonrasında bunu fankit olarak basma fikri nasıl gelişti?
Yazarın kendisi bir avukat zaten, hukuki bir süreç değil tam olarak ama yazar menajeri aracılığı ile iletişime geçip gerekli telifi aldı. Her ne kadar Post Öykü Dergisi bu durumu reddetse de elimde yeterli kanıt ve yazarın beyanı var. Zaten üzerinde çalıştığımız bir eserdi ama bizim için daha değerli oldu. İnsanlar öyküyü daha iyi bir çeviri ve sansürsüz bir şekilde okuyabildiler.
Bilim kurgu eserlerini çevirmek çok da kolay olmasa gerek, çeviri konusunda sıkıntılar yaşadınız mı?
Bu soruyu aslında çeviriyi yapan kişiye M. Emre Arabalı’ya sormak lazım.
Emre: Esasen herhangi bir edebi çeviri ile bilimkurgu çevirisi arasında devasa bir fark yok. Kültüre uydurma ve uyarlama diğer çevirilerde olduğu gibi. Tek fark daha güncel (contemporary) çevirilerin aksine fantastik ve bilimkurgu çevirisinde bulunan, o kurguya özel olarak uydurulmuş terimlerin bulunması. Bu terimlerin çevirisi gerçekten uğraş ve çok yönlülük gerektiriyor. Bu tarz bir terimi olduğu gibi çeviremezsiniz çünkü kendi dilinizdeki karşılığı tam olarak aynı anlamı vermeyebilir. Bunun da ötesinde bu terimler aynı zamanda orijinal dildeki kelimenin hissiyatını da karşılamak zorunda. Bu bazen çok sıkıntılı bir süreç olabiliyor fakat bunun dışında genel çeviride çok büyük bir fark yok.
Öyküyü çok severek okuduk. Lagari Fankit serisinde benzer çalışmalar görebilecek miyiz? Çeviri eserler olacak mı ilerleyen sayılarda?
Mutlaka göreceksiniz. Elimizde birkaç fankit dosyası var ve çeviri metinlerde planlarımız arasında var.
Bize bilim kurguyu gün geçtikçe daha çok sevdiriyorsun, son olarak eklemek istediğin bir şey var mıdır?
Eklemek istediğim ve üzerine bahsetmek istediğim birçok şey var aslında ama tüm sözlerimi ve bahislerimi bir cümle ile anlatmak istersem diyeceğim tek şey var:
BİLİMKURGU UMUTTUR!
Emeklerin ve bu kısa röportaj için teşekkür ediyor ve yeni sayının yolunu gözlüyorum…
FANKİT: Otantik Kızılderili Deneyimi’ne Hoş geldiniz (PDF İNDİR)